Δυστυχώς παρά τις προσπάθειές μας όλο το προηγούμενο διάστημα να αποτρέψουμε έστω και την ύστατη ώρα το περιβαλλοντικό έγκλημα στο οποίο προχωρά επίμονα το ΥΠΕΚΑ με τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ), σήμερα γινόμαστε μάρτυρες της τελευταίας πράξης του, με την ανάρτηση σε δημόσια διαβούλευση του σχεδίου Νόμου για μία εβδομάδα!
Θεωρούμε την διαδικασία διαβούλευσης καθαρά προσχηματική καθώς οι αποφάσεις για το μέλλον των ΦΔΠΠ είναι ήδη ειλημένες. Μετέχουμε στην παρούσα διαδικασία μόνο για να στερήσουμε από τους εμπνευστές του νομοσχεδίου το άλλοθι της απουσίας μας.
Θεωρούμε την διαβούλευση προσχηματική όχι τόσο για το γεγονός ότι αυτή θα διαρκέσει μόνο μία εβδομάδα, αλλά κυρίως διότι για τις δρομολογούμενες συγχωνεύσεις και καταργήσεις έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους τεκμηριωμένα όλοι οι εμπλεκόμενοι θεσμικοί και υπηρεσιακοί φορείς.
Ο Πανελλαδικός Σύλλογος Εργαζομένων στους ΦΔΠΠ έχει καταθέσει εγγράφως τις απόψεις του τόσο για τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις όσο και για το συνολικό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των προστατευόμενων Περιοχών της χώρας μας, προς την ηγεσία του υπουργείου, όταν μας ζητήθηκε. Εκ του αποτελέσματος, προκύπτει ότι οι θέσεις μας είχαν την ίδια τύχη με αυτές της Επιτροπής Φύση 2000, με την εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ, με την θέση του Δικτύου των Προέδρων των ΦΔΠΠ και με αυτές των 10 Περιβαλλοντικών ΜΚΟ όπως αυτές αποτυπώθηκαν στο σχετικό Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν. Αποτελεί λοιπόν τουλάχιστον αφέλεια να πιστεύει κάποιος πως η διαδικασία της διαβούλευσης είναι ουσιαστική και όχι προσχηματική.
Το κείμενο του σχεδίου Νόμου από περιβαλλοντικής, οικονομικής και νομικής απόψεως είναι τουλάχιστον πρόχειρο και επικίνδυνο και το απορρίπτουμε στο σύνολό του. Καμία επιμέρους αλλαγή στα άρθρα του δεν θα έχει ως αποτέλεσμα την εκλογίκευσή του και τον εξορθολογισμό της λειτουργίας των ΦΔΠΠ και της γενικότερης διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας μας παρά μόνο η απόσυρση από το Νομοσχέδιο του συνόλου του Άρθρου 10.
Η προχειρότητα (ή η σκοπιμότητα) αποδεικνύεται από το εισηγητικό σημείωμα που συνόδευε την πρόταση του ΥΠΕΚΑ προς το Υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Θυμίζουμε μόνο μερικά σημεία του:
- «Δεν έχει μελετηθεί πλήρως το συνολικό ζήτημα θεσμικής αναδιάταξης ώστε να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο συνεκτικό και βιώσιμο εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, που είναι ο εθνικός στόχος και υποχρέωση της χώρας βάσει των ευρωπαϊκών πολιτικών και δεσμεύσεων. Με αυτή την έννοια, η πρόταση θα λειτουργήσει ως μεταβατικό σχήμα, αξιοποιώντας την εξασφαλισμένη χρηματοδότηση μέχρι το 2015…»
- «Δεν αναμένεται να έχει θεαματικά αποτελέσματα στην εξοικονόμηση πόρων…»
- «Η άμεση θέσπιση 4 οργανικών θέσεων με στόχο την μετακίνηση προσωπικού από τους ήδη υπηρετούντες στο Δημόσιο. … διευκολύνονται οι αποσπάσεις προσωπικού από άλλους φορείς για την κάλυψη των οργανικών θέσεων.»
Εφόσον το Υπουργείο ΠΕΚΑ εμείνει στην εισήγησή του προς το Υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης, όπως αυτή αποτυπώνεται στο Άρθρο 10, τότε θα πρέπει να απαντήσει κάποια στιγμή, σήμερα ή στο άμεσο μέλλον, στα παρακάτω ερωτήματα:
- με ποιόν τρόπο και πόση υπολογίστηκε ότι θα είναι η εξοικονόμηση πόρων που θα προέλθει από τη συγχώνευση και κατάργηση των Φ.Δ.Π.Π., ώστε να επιτευχθεί η περίφημη οικονομία κλίμακος;
- έχει συνυπολογιστεί ο (βέβαιος) κίνδυνος επιβολής προστίμων στην χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μη τήρηση των υποχρεώσεων της χώρας που απορρέουν από τις Κοινοτικές Οδηγίες; ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη για την μη έγκαιρη υλοποίηση του έργου της Παρακολούθησης (Monitoring) που έχουν αναλάβει να υλοποιήσουν οι ΦΔΠΠ και συνεπακόλουθα της μη έγκαιρης συμπλήρωσης της εξαετούς έκθεσης για την εφαρμογή της Κοιν. Οδηγίας 92/43 με στοιχεία από έρευνα πεδίου;
- έχει συνυπολογιστεί η (βέβαια) δημοσιονομική ζημία που θα προκληθεί από την μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων σχετικά με την απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων που διαχειρίζονται οι ΦΔΠΠ μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ; Ποιος επίσημα διαβεβαιώνει ότι δεν θα υπάρξουν τέτοιου είδους προβλήματα και ποιος θα αναλάβει την ευθύνη στο μέλλον για την αδυναμία απορρόφησης των πόρων καθώς και των απεντάξεων έργων που θα προκύψουν;
- Σε περίπτωση που οι πράξεις που υλοποιούν οι ΦΔ κηρυχτούν από τις ΔΑ ημιτελής και οι δαπάνες μη επιλέξιμες, σημαίνει (σύμφωνα με το Σύστημα Διαχείρισης του ΕΣΠΑ) ότι οι μη επιλέξιμες δαπάνες θα πρέπει να καλυφτούν από Εθνική συμμετοχή κάτι που επιφέρει μεγάλο οικονομικό κόστος για την Ελλάδα. Έχουν ενημερωθεί για τον κίνδυνο αυτό τα συναρμόδια Υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης;
- Υπάρχει επίσημη διαβεβαίωση της ΕΥΔ του ΕΠΠΕΡΑΑ ότι δεν υπάρχει κανένας τέτοιος κίνδυνος; Ποια η επίσημη θέση της; Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη;
- Έχει ενημερωθεί επαρκώς για το θέμα (μαζί με όλες τις ανωτέρω αναφερόμενες εισηγήσεις των αρμοδίων) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή; έχουν αναλυθεί όλοι οι κίνδυνοι; Έχει το ΥΠΕΚΑ την σύμφωνη γνώμη της;
- Γιατί δεν λήφθηκε υπόψη η άποψη της Επιτροπής Φύση 2000; Δεν αποτελεί τον επίσημο γνωμοδοτικό Σύμβουλο του ΥΠΕΚΑ για τα θέματα των Π.Π.;
- Γιατί δεν λήφθηκε υπόψη η άποψη της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ; δεν είναι η καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείο για το θέμα;
- Τελικά ποιον αντιπροσωπεύει η πρόταση του ΥΠΕΚΑ;
- Γιατί λοιπόν αυτή η βιασύνη; Γιατί δεν αφήνονται οι Φορείς Διαχείρισης να υλοποιήσουν τις προγραμματισμένες τους Δράσεις μέσα από τα εγκεκριμένα Τεχνικά τους Δελτία μέχρι το 2015;
- Ποια η πρόβλεψη για το υφιστάμενο προσωπικό των ΦΔΠΠ; Με δεδομένη την εμπειρία και τεχνογνωσία (πληρωμένη από το πρόγραμμα) που έχουν αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια οι εργαζόμενοι στους ΦΔΠΠ, ποια η σκοπιμότητα των αποσπάσεων για την κάλυψη των οργανικών θέσεων; Πως προτίθεται το ΥΠΕΚΑ να αξιοποιήσει αυτό το κεφάλαιο (αν και η απάντηση προκύπτει σαφώς από το εισηγητικό σημείωμα);
Φοβόμαστε ότι όχι μόνο δεν θα απαντηθούν τα ανωτέρω ερωτήματα αλλά οι ΦΔΠΠ (όσοι θα απομείνουν) θα βρεθούν για ακόμη μία φορά υπόλογοι στο μέλλον για τα προβλήματα που θα προκύψουν.
Επαναλαμβάνοντας μονότονα το γνωστό σε όλους γεγονός ότι η λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης ΠΠ δεν επιφέρει καμία απολύτως επιβάρυνση στον Τακτικό Προϋπολογισμό αλλά αντιθέτως συνεισφέρει στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας μέσω της απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων (ΕΠΠΕΡΑΑ – ΕΣΠΑ) από τα οποία έχουν εξασφαλισμένη την χρηματοδότησή τους έως και το τέλος 2015, προτείνουμε να αφεθούν οι Φορείς Διαχείρισης να ολοκληρώσουν το έργο τους μέχρι την λήξη της προγραμματικής περιόδου και στο διάστημα που μεσολαβεί έως τότε να ξεκινήσει μία ευρεία (πραγματική) διαδικασία διαβούλευσης για τον εξορθολογισμό και την βιωσιμότητα του θεσμού των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών. Αυτό που άμεσα επείγει, είναι ο καθορισμός σχημάτων και διαδικασιών διαχείρισης για το 77% των Προστατευόμενων Περιοχών της χώρας, οι οποίες δυστυχώς σήμερα δεν υπόκεινται σε κανένα καθεστώς διαχείρισης.
Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος απαιτεί πρώτα απ΄ όλα ισχυρή πολιτική βούληση. Απαιτεί την σύγκρουση με τα συμφέροντα που επιδιώκουν να δρουν ανενόχλητα στις Προστατευόμενες Περιοχές της χώρας μας. Δυστυχώς όπως και στο παρελθόν έτσι και σήμερα, η πολιτική βούληση για την προστασία των Προστατευόμενων Περιοχών λείπει… .