ΤΟ «ΤΕΡΑΣ» του Μουστού δεν ήταν τελικά παρά μια… ταπεινή βίδρα. Ο μύθος που ήθελε στον υγρότοπο του Πάρνωνα να ζει ένα παράξενο και απειλητικό ζώο έχει πλέον καταρριφθεί. Αλλά και σε άλλες περιοχές της χώρας η φήμη του παρεξηγημένου «ποταμόσκυλου», όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι, έχει αποκατασταθεί. Εδώ και έναν χρόνο ευαισθητοποιημένοι επιστήμονες πηγαίνουν αξημέρωτα στις όχθες των λιμνών Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα, στον Νομό Φλώρινας, αναζητώντας ίχνη από την άγνωστη ζωή της βίδρας ή αλλιώς ενυδρίδος. Η 24χρονη βιολόγος κυρία Κάρεν Χόρνιγκολντ συντονίζει για λογαριασμό της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Αρκτούρος» τους εθελοντές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα παρακολούθησης της βίδρας.
Η βρετανίδα βιολόγος από το Λέστερ ήρθε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 2006 με το Εuropean Voluntary Service, ένα εθελοντικό πρόγραμμα για νέους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της άρεσε όμως και έμεινε. Από τις αρχές του 2010 κατοπτεύει δύο σημαντικούς υγρότοπους για τη βίδρα στη Φλώρινα. Από το νέο έτος η έρευνα αναμένεται ότι θα επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. «Πηγαίνουμε στις όχθες των λιμνών νωρίς το πρωί και για αρκετές ώρες αναζητούμε ίχνη του ζώου- κυρίως περιττώματαπροκειμένου να συλλεχθούν πληροφορίες για τον αριθμό τους.Οι βίδρες χρησιμοποιούν τα κόπρανα για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους αλλά και για τη σήμανση εδαφών» επισημαίνει η κυρία Χόρνιγκολντ. Οπως αναφέρει η ίδια, τα στοιχεία που συλλέγονται αναλύονται με τη μέθοδο του DΝΑ με στόχο να καθοριστούν η δομή του πληθυσμού, το μέγεθός του, η γενετική του ποικιλότητα και η συγγένεια των εξεταζομένων ενυδρίδων.
Πρόκειται για την πρώτη σοβαρή καταγραφή που πραγματοποιείται στην Ελλάδα για τη βίδρα. Το είδος ήταν και εξακολουθεί να είναι άγνωστο στους Ελληνες. Μια πρώτη προσπάθεια για συλλογή πληροφοριών είχε γίνει πριν από 30 χρόνια από μια ομάδα ξένων επιστημόνων. «Από τη γενετική ανάλυση που κάνουμε σήμερα δημιουργούμε την “ταυτότητα” των ενυδρίδων που ζουν στην Ελλάδα.Ετσι θα μπορέσουμε να μετρήσουμε πόσες βίδρες υπάρ χουν στη χώρα μας. Σήμερα κανείς δεν γνωρίζει τον πληθυσμό τους» λέει ο επιστημονικός διευθυντής του «Αρκτούρου» κ. Α. Καραμανλίδης .
Η βίδρα, σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο για τα ζώα, είναι ένα από τα πιο απειλούμενα σαρκοφάγα θηλαστικά και ένα από τα λιγότερο μελετημένα είδη στην Ελλάδα. «Δεν ανήκουν στα πιο χαρισματικά ζώα, δεν θεωρούνται χαριτωμένα από την πλειονότητα του κόσμου όπως συμβαίνει με τις φώκιες,τα δελφίνια ή τις αρκούδες. Κάπως έτσι πάει και η χρηματοδότηση για τη μελέτη των απειλούμενων ειδών. Τα λιγότερα χαριτωμένα “παίρνουν” και τα λιγότερα χρήματα για έρευνα» σημειώνει ο κ. Καραμανλίδης ο οποίος τονίζει ότι στόχος είναι η έρευνα να επεκταθεί σε όλη τη χώρα.
Ο επιστημονικός συνεργάτης του «Αρκτούρου» κ. Δ.Μπούσμπουρας είχε ολοκληρώσει σε συνεργασία με μια ομάδα εθελοντών μια έρευνα στις λίμνες της Δυτικής Μακεδονίας (Πετρών, Βεγορίτιδα, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα και Καστοριάς) από τον Ιούνιο ως τον Νοέμβριο του 2000. «Από την ανάλυση των περιττωμάτων προέκυψε ότι η διατροφή της βίδρας σε λίμνες με πολλούς καλαμιώνες περιλαμβάνει περισσότερα πτηνά παρ΄ ότι το είδος είναι κυρίως ψαροφάγο, σε σύγκριση με τη δίαιτα όσων ζουν σε λίμνες με λιγότερη κάλυψη από καλαμιώνες» λέει ο ίδιος. Ανάλογες αναλύσεις πραγματοποιούνται σήμερα στις λίμνες Χειμαδίτιδα και Ζάζαρη.
Τους αρέσει να ζουν σε καθαρό περιβάλλον
Η παρουσία της ενυδρίδος σε μια λίμνη ή ένα ποτάμι καταδεικνύει ότι το περιβάλλον είναι υγιές.Και αυτό διότι τρέφεται με ψάρια,αμφίβια,ερπετά,ασπόνδυλα,που- λιά και μικρά θηλαστικά τα οποία δεν επιβιώνουν στη ρύπανση. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με παλαιότερες καταγραφές, η εξάπλωση του είδους θεωρείται από τις μεγαλύτερες ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.Απομονωμένοι πληθυσμοί επιβιώνουν ακόμη σήμερα στην Κέρκυρα και στην Εύβοια, στον υγρότοπο Μουστού,στον Αραχθο,στον Νέστο,στον Εβρο, στην Πρέσπα,στη λίμνη των Ιωαννίνων,στον Αχέροντα και στον Αλιάκμονα.Μάλιστα στον ορεινό όγκο του Γράμμου,από όπου πηγάζει ο Αλιάκμονας,στα 1.350 μέτρα βρίσκεται το μεγαλύτερο υψόμετρο στην Ελλάδα όπου έχουν παρατηρηθεί αυτά τα ντροπαλά «τέρατα».