Ενημερωτικό σημείωμα
Του Πανελλαδικού Συλλόγου Εργαζομένων στους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών,
προς τα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, ενόψει της συζήτησης για την ψήφιση του Σχεδίου Νόμου για τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις νομικών προσώπων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Άρθρο 9: Η περίπτωση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών.
Αξιότιμες κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Συνεχίζοντας την προσπάθειά μας να πείσουμε για την άνευ επιστημονικής τεκμηρίωσης και δημοσιονομικής – οικονομικής σκοπιμότητας δρομολογούμενη κατάργηση και συγχώνευση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (Φ.Δ.Π.Π.) και προκειμένου να έχετε στη διάθεσή σας ολοκληρωμένη πληροφόρηση επί του θέματος, επισημαίνουμε συνοπτικά τα κατωτέρω:
1. Στην Αιτιολογική Έκθεση που συνοδεύει το Σχέδιο Νόμου αναφέρεται ότι η αναδιάρθρωση του δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Σχεδίου Νόμου, γίνεται με γνώμονα μεταξύ άλλων και της επίτευξης δημοσιονομικού οφέλους, ενώ παρακάτω αναφέρεται ότι παρωχημένοι φορείς και νομικά πρόσωπα του δημοσίου επιβαρύνουν δίχως όφελος τον Έλληνα φορολογούμενο. Τα ανωτέρω προφανώς και δεν ισχύουν στην περίπτωση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών δεδομένου ότι:
- Οι Φ.Δ.Π.Π. από την ίδρυσή τους μέχρι και σήμερα λειτούργησαν χρηματοδοτούμενοι αποκλειστικά από ευρωπαϊκά προγράμματα, κυρίως από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον» (Ε.Π.ΠΕΡ.)– Γ΄ΚΠΣ 2006-2009 και από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α.) – Ε.Σ.Π.Α. 2010-2015, μέσω των οποίων υποστηρίχθηκαν τόσο τα λειτουργικά και ανελαστικά έξοδα των Φ.Δ. όσο και τις διαχειριστικές τους δράσεις. Η συμβολή των Φ.Δ.Π.Π. στην αύξηση της απορροφητικότητας των κοινοτικών πόρων και στη δημιουργία συνθηκών τοπικής κυρίως ανάπτυξης μέσα από την χρηματοδότησή τους από το Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α., είναι προφανής και εξαιρετικά σημαντική με συνεπακόλουθα μεγάλα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Τονίζεται ιδιαίτερα ότι οι δαπάνες για όλο το προσωπικό που απασχολείται σήμερα σε όλους του Φ.Δ.Π.Π. καλύπτονται αποκλειστικά από το Ε.Π.ΠΕΡ.Α.Α. για την υλοποίηση των προγραμματισμένων δράσεών τους χωρίς να επιβαρύνουν τον Τακτικό Προϋπολογισμό.
- Τα Διοικητικά Συμβούλια καθώς και οι Πρόεδροι των Φ.Δ.Π.Π. προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αμισθί.
- Σύμφωνα και με την Ειδική Έκθεση που συνοδεύει το Σχέδιο Νόμου, δεν προκύπτει απολύτως καμία εξοικονόμηση δημόσιων πόρων σε επίπεδο Κρατικού Προϋπολογισμού από την κατάργηση και συγχώνευση των Φορέων Διαχείρισης Π.Π.
- Επιπλέον, στην Έκθεση Αξιολόγησης συνεπειών ρύθμισης που συνοδεύει το Σχέδιο Νόμου, αναφέρεται ρητά ότι από τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις Φορέων Διαχείρισης δεν επιτυγχάνεται εξοικονόμηση κρατικών πόρων. (σελ. 6)
Από τα ανωτέρω αποδεικνύεται ξεκάθαρα ότι τα επιχειρήματα της Αιτιολογικής Έκθεσης δεν βρίσκουν καμία εφαρμογή στην περίπτωση των Φορέων Διαχείρισης Π.Π.
2. Στην Έκθεση Αξιολόγησης συνεπειών ρύθμισης που συνοδεύει το Σχέδιο Νόμου, όπου η περίπτωση των Φορέων Διαχείρισης Π.Π. αποτελεί το αγαπημένο παράδειγμα της συντάκτριας, υπάρχει σωρεία ανακριβών και ψευδών αναφορών στους Φ.Δ.Π.Π. Συγκεκριμένα:
- Αναφέρεται ψευδώς ότι οι συγχωνεύσεις και καταργήσεις των Φ.Δ.Π.Π. όπως παρουσίαζονται στο παρόν Σχέδιο Νόμου, αποτελούν προτάσεις της Επιτροπής Φύση 2000. Κάτι τέτοιο προφανώς δεν ισχύει η Επιτροπή Φύση 2000, το κεντρικό επιστημονικό γνωμοδοτικό όργανο του ΥΠΕΚΑ για το συντονισμό, την παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών και μέτρων προστασίας της ελληνικής βιοποικιλότητας, έχοντας ολοκληρώσει εργασία αξιολόγησης της λειτουργίας του θεσμού των Φορέων Διαχείρισης, έχει καταθέσει διαφορετικές απόψεις για το θέμα από τις προτάσεις του Υπουργείου. Συγκεκριμένα προτείνει την διατήρηση της υφιστάμενης δομής των Φορέων Διαχείρισης έως το τέλος την λήξη της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου (2015) και την άμεση έναρξη μιας διαδικασίας διαβούλευσης με στόχο τη διαμόρφωση και υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς το 77% περίπου των περιοχών του δικτύου Natura 2000 δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα κανενός σχήματος διαχείρισης.
- Γίνεται συνεχής αναφορά σχετικά με τη βιωσιμότητα των Φορέων Διαχείρισης Π.Π. μετά το τέλος του 2015. Θυμίζουμε την πρόσφατη απάντηση του Επιτρόπου Περιβάλλοντος κ. Potočnik σε σχετική ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων, σύμφωνα με την οποία είναι απολύτως εφικτή η οικονομική βιωσιμότητα των φορέων διαχείρισης και για την περίοδο 2014-2020.
Τα βασικότερα λοιπόν επιχειρήματα της Έκθεση Αξιολόγησης συνεπειών ρύθμισης καταρρίπτονται από επίσημα κείμενα και ανακοινώσεις των καθ’ ύλην αρμοδίων παραγόντων (Επίτροπος Περιβάλλοντος, Επιτροπή Φύση 2000) γεγονός που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Το πραγματικό κίνητρο πίσω από τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις των Φ.Δ.Π.Π. κρύβεται πίσω από την αναφορά που υπάρχει στη παρ. 4.5. της έκθεσης, όπου αναφέρεται ότι αναμένεται να απλουστευθεί και επισπευστεί η διαδικασία παροχής γνωμοδότησης από τους Φορείς Διαχείρισης για τα μεγάλα έργα που σχεδιάζονται στην περιοχή ευθύνης τους. Λοιπά σχόλια και παραδείγματα από την Έκθεση Αξιολόγησης συνεπειών ρύθμισης δεν χρήζουν σοβαρού σχολιασμού.
3. Στην Έκθεση Διαβούλευσης που συνοδεύει το Σχέδιο Νόμου, γίνεται αναφορά για μεγάλο αριθμό σχολίων που συγκέντρωσε η συγκεκριμένη πρόταση η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήταν αντίθετα προς τις συγχωνεύσεις και καταργήσεις των Φ.Δ.Π.Π. Παρόλα αυτά, παρά το πλήθος και τη σφοδρότητα των αρνητικών σχολίων κατά τη διαδικασία της διαβούλευσης το Σχέδιο Νόμου κατατέθηκε προς ψήφιση με ελάχιστες μόνο αλλαγές. Στο σημείο αυτό και για την πληρέστερη ενημέρωσή σας, αξίζει να τονίσουμε ότι για το συγχωνεύσεις και καταργήσεις των Φορέων Διαχείρισης Π.Π. έχουν καταθέσει είτε μέσω της διαδικασίας της διαβούλευσης είτε με δημόσιες τοποθετήσεις τους και έγγραφα τους, την απόλυτη αντίθεσή τους οι:
- Η Επιτροπή Φύση 2000, το κεντρικό επιστημονικό γνωμοδοτικό όργανο του ΥΠΕΚΑ για το συντονισμό, την παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών και μέτρων προστασίας της ελληνικής βιοποικιλότητας,
- Η πλέον αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου ΠΕΚΑ, η Δνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, στο σχετικό της ενημερωτικό σημείωμα (Α.Π. οικ. 40836/1874/17-8-2012) προς την ηγεσία του Υπουργείου ΠΕΚΑ
- Η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Περιβαλλοντικών Δράσεων (ΕΥΣΠΕΔ) του ΥΠΕΚΑ.
- Οι 10 Περιβαλλοντικές Μ.Κ.Ο. εθνικής εμβέλειας, εξέδωσαν Δελτίο Τύπου στο οποίο ομοίως και αυτές εκφράζουν την αντίθεσή τους.
- Το Δίκτυο των Προέδρων των Φορέων Διαχείρισης, έχει εκφράσει την έντονη αντίθεσή του, και τέλος
- Οι εργαζόμενοι στους Φορείς Διαχείρισης μέσω του Συλλόγου μας, έχουμε εκφράσει την αντίθεσή μας και έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για την αποτελεσματική λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης.
- Αρκετά πολιτικά κόμματα όπως οι Οικολόγοι Πράσινοι, ο ΣΥΡΙΖΑ, η Δημοκρατική Αριστερά
Στην παραπάνω λίστα θα πρέπει προφανώς να προστεθεί και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της απάντησης του Επιτρόπου Περιβάλλοντος κ. Potočnik που μνημονεύθηκε ανωτέρω, σύμφωνα με την οποία «η Επιτροπή έχει υποστηρίξει ασμένως τη δημιουργία και τη λειτουργία των ως άνω οργάνων (Φορείς Διαχείρισης), μεταξύ άλλων μέσω των διαρθρωτικών ταμείων, ως βασικό μέτρο για να εξασφαλισθεί στις προστατευόμενες περιοχές του Natura 2000 ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό καθεστώς προστασίας και διαχείρισης». Παρόλα αυτά, “οι ελληνικές αρχές δεν έχουν ενημερώσει την Επιτροπή για σχέδιο ή απόφαση με στόχο τη συγχώνευση των διαχειριστικών φορέων”. Η απάντηση συνεχίζει σημειώνοντας ότι η Επιτροπή αξιολογεί ως «σοβαρές τις εκφρασθείσες ανησυχίες» και δηλώνει ότι “η Επιτροπή θα θέσει το θέμα στις ελληνικές αρχές με σκοπό να εξασφαλιστεί ότι τυχόν αλλαγές δεν θα επηρεάσουν την ορθή χρήση των διατιθέμενων κονδυλίων της ΕΕ ούτε θα θέσουν σε κίνδυνο τις προσπάθειες διαφύλαξης των συγκεκριμένων περιοχών, ιδίως όσον αφορά τις απαιτήσεις που απορρέουν από τα άρθρα 4 και 6 της οδηγίας για τα οικολογικά ενδιαιτήματα σχετικά με το χαρακτηρισμό των Ειδικών Ζωνών Διατήρησης και την εφαρμογή των δεόντων μέτρων διατήρησης”.
Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα ότι μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει καμία απολύτως επίσημη ενημέρωση της Επιτροπής για το θέμα.
Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι τόσο το ΥΠΕΚΑ όσο και το Υπ. Διοικ. Μεταρρύθμισης, αφού προηγουμένως επέλεξαν προηγουμένως να αγνοήσουν όλους τους ανωτέρω θεσμικούς και υπηρεσιακούς εμπλεκόμενους φορείς με τον θεσμό των Φορέων Διαχείρισης και των Προστατευόμενων Περιοχών γενικότερα, αγνόησαν τώρα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τις Προστατευόμενες Περιοχές της χώρας μας όσο και την ίδια την χώρα η οποία αναμένεται με μαθηματική βεβαιότητα να παραπεμφθεί, για ακόμη μία φορά, στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραβάσεις του Κοινοτικού δικαίου (Κοιν. οδηγία 92/43), με ότι αυτό συνεπάγεται (εξευτελισμός και πρόστιμα).
Γνωρίζουμε επίσης ότι οι συγχωνεύσεις και καταργήσεις των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΟΪΚΑΣ, ώστε να σταματήσει επιτέλους και αυτή η δικαιολογία.
Τα παραπάνω αποτελούν επίσημες δηλώσεις στελεχών της Δ/νσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε Ημερίδα που διοργάνωσε ο Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων κ. Χρυσόγελος στις Βρυξέλλες στις 3 Δεκεμβρίου, με θέμα «Προστατευόμενες περιοχές και πράσινη απασχόληση».
4. Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται σήμερα στους Φορείς Διαχείρισης και οι οποίοι είναι αυτοί που έστησαν κυριολεκτικά τους Φορείς από το μηδέν από την ίδρυσή τους μέχρι σήμερα (όλες οι προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ) και έχουν διαχειριστεί εκατομμύρια ευρώ από Ευρωπαϊκά Προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος, φαίνεται από το νομοσχέδιο ότι θα βρεθούν στο δρόμο μετά τη λήξη του Προγράμματος το 2015 καθώς όλοι οι εργαζόμενοι πλην έξι εξαιρέσεων απασχολούνται με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου. Αυτό θα συμβεί διότι στο Σχέδιο Νόμου δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά για την αξιοποίηση του υφιστάμενου προσωπικού μετά το 2015 που λήγει το πρόγραμμα, παρά μόνο η πρόβλεψη για πλήρωση των 4 συνιστώμενων ανά Φ.Δ. οργανικών θέσεων από προσωπικό που θα προέλθει από αποσπάσεις του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Σημειώνουμε ότι η συσσωρευμένη εμπειρία και τεχνογνωσία του προσωπικού των Φορέων Διαχείρισης αποτελεί για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημαντικό κεφάλαιο που έχει χρηματοδοτηθεί από τους Ευρωπαϊκούς πόρους. Προφανώς το ΥΠΕΚΑ έχει διαφορετική γνώμη.
Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας εκτός από συνταγματική υποχρέωση θα πρέπει να αποτελεί και προτεραιότητα της πολιτείας έτσι ώστε να επιτευχθεί τόσο η προστασία της βιοποικιλότητας όσο και η αειφορική ανάπτυξη με συνεπακόλουθα μεγάλα περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη
Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος όμως απαιτεί πρώτα απ΄ όλα ισχυρή πολιτική βούληση. Απαιτεί την σύγκρουση με τα συμφέροντα που επιδιώκουν να δρουν ανενόχλητα στις Προστατευόμενες Περιοχές της χώρας μας. Δυστυχώς σήμερα κάτω από την ψευδή δικαιολογία των επιταγών της Τρόικας ή του εξορθολογισμού της λειτουργίας και της οικονομικής βιωσιμότητας των Φ.Δ.Π.Π. επιχειρείται ένα περιβαλλοντικό έγκλημα.
Έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος “Χρηματοδότηση περιοχών Natura 2000” τονίζει ότι σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις η ροή των παροχών από το χερσαίο δίκτυο Natura 2000 είναι της τάξης των 200 έως 300 δις Ευρώ/ έτος – ή 2-3% του ΑΕΠ της ΕΕ, ενώ το κόστος του είναι μόλις € 5,8 δις / έτος. Σε συνθήκες οικονομικής κρίσης η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί και την οικονομική πλευρά της προστασίας του Εθνικού μας πλούτου.
Αξιότιμες κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Σας καλούμε έστω και την ύστατη στιγμή να μην συμμετέχετε στο Περιβαλλοντικό και Οικονομικό έγκλημα που διαπράττεται από τις διατάξεις του Άρθρου 9 του παρόντος Σχεδίου Νόμου και να το καταψηφίσετε στο σύνολό του, ως ελάχιστη πράξη χρέους προς την χώρα μας και τις επερχόμενες γενεές.
Για το Δ.Σ. Ο Πρόεδρος, Μιχάλης Βάκκας Η Γεν. Γραμματέας, Βασιλική Τάλλαρου