Θεαματικά τα αποτελέσματα της δράσης προστασίας του πληθυσμού τους από το Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς
Με χαρά ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς ανακοινώνει την επιτυχή έκβαση της Δράσης τοποθέτησης τεχνητών φωλιών για Κιρκινέζια, στα Λεχαινά Ηλείας! Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά για την προστασία και αύξηση του πληθυσμού αυτού του σπάνιου πουλιού!
Το 2015, για την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος, επιλέχθηκαν τα δύο Δημοτικά σχολεία των Λεχαινών, όπου τοποθετήθηκαν 4 τεχνητές φωλιές, με στόχο την περιβαλλοντική ενημέρωση των μαθητών αλλά και της τοπικής κοινωνίας γενικότερα. Τη χρονιά αυτή μετρήθηκαν περίπου 15 πουλιά που σχημάτισαν 6-7 ζευγάρια και αντίστοιχες φωλιές.
Το Μάρτιο του 2016, τοποθετήθηκαν επιπλέον 11 τεχνητές φωλιές στο κέντρο των Λεχαινών. Από αυτές, οι 9 κατοικήθηκαν αμέσως μόλις τα πουλιά έφτασαν από την Αφρική. Η εντυπωσιακή επιτυχία των τεχνητών φωλιών με ποσοστό πάνω από 80%, ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες μας, και μας γέμισε ικανοποίηση και ελπίδα για τη συνέχιση του προγράμματος και την αύξηση του πληθυσμού του μεταναστευτικού πουλιού. Επιπλέον, το 2016 κατοικήθηκε για πολλοστή φορά μια παλιότερη τεχνητή φωλιά του Προγράμματος Life που είχε υλοποιηθεί τη τριετία 2003-2006, και εντοπίστηκαν δεκατέσσερις φυσικές φωλιές στο κέντρο της πόλης. Στο σύνολο επιβεβαιώθηκαν 24 ενεργές φωλιές και μετρήθηκαν πάνω από 40 άτομα, τριπλασιάζοντας τον αριθμό των φωλιών αλλά και το μέγεθος του πληθυσμού μέσα σε έναν χρόνο!
Το Κιρκινέζι (Falco naumanni) είναι ένα μικρόσωμο γεράκι που ξεχειμωνιάζει στην Αφρική και έρχεται στην Ελλάδα την άνοιξη για να φωλιάσει και να μεγαλώσει τα μικρά του. Η προσπάθεια προστασίας του είδους που έχει ξεκινήσει εδώ και κάποια χρόνια, συνεχίστηκε δυναμικά, το 2015 και το 2016, από τον Φορέα Διαχείρισης. Σκοπός της δράσης είναι η παρακολούθηση της επιτυχίας των φωλιών και η τοποθέτηση περισσότερων κάθε χρόνο, ώστε να εδραιωθεί ένας σταθερός και αυξανόμενος πληθυσμός στα Λεχαινά, που πιθανότατα είναι και ο μοναδικός πληθυσμός της Πελοποννήσου.
Για την παρακολούθηση του πληθυσμού και την καταγραφή του φωλιάσματος των Κιρκινεζιών το προσωπικό του ΦΔΥΚΣ πραγματοποιεί εβδομαδιαίες επισκέψεις στην πόλη των Λεχαινών. Η παρακολούθηση φέτος ξεκίνησε από τις αρχές Μαρτίου 2016, όταν έφτασαν τα πρώτα πουλιά μετά τη μετανάστευσή τους. Επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν σε πρωινές, μεσημεριανές αλλά και απογευματινές ώρες, ώστε να καταγραφεί η δραστηριότητα των πουλιών μέσα στην ημέρα.
Σε κάθε επίσκεψη οι παρατηρητές μετακινούνται με τα πόδια σε όλο το κέντρο της πόλης παρακολουθώντας και μετρώντας τα πουλιά με κιάλια. Επιπλέον, καταγράφεται η συμπεριφορά τους (χαμηλό πέταγμα πάνω από κτίρια, στάση σε κεραίες και σκεπές, ζευγάρωμα κ.λπ.), ώστε να εντοπιστούν οι πιθανές θέσεις φυσικού φωλιάσματος. Κατά την περίοδο της επώασης των αυγών (Απρίλιος), οι δύο γονείς αλλάζουν θέση κάθε τρεις ώρες και έτσι είναι δυσκολότερη η παρακολούθησή τους. Τον Μάιο, οι νεοσσοί έχουν εκκολαφθεί και οι γονείς επισκέπτονται εναλλάξ τη φωλιά κάθε 10 λεπτά για να ταΐσουν τα μωρά τους. Αυτή είναι και η περίοδος κατά την οποία οι φυσικές φωλιές εντοπίζονται ευκολότερα. Τον Ιούνιο, τα νεαρά Κιρκινέζια βγαίνουν πλέον από τις φωλιές και μαθαίνουν να πετούν και να τρέφονται μόνα τους. Τα εντοπίζουμε συνήθως σε σημεία κοντά και γύρω από τις φωλιές και συνήθως κάποιος από τους γονείς βρίσκεται εκεί κοντά για να τα επιβλέπει.
Σημειώνεται επίσης ότι ο ΦΔΥΚΣ συμμετείχε στην Πανελλήνια Καταγραφή του πληθυσμού του Κιρκινεζιού που διοργανώθηκε από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Οι γειτονιές και τα κτίρια για την τοποθέτηση των τεχνητών φωλιών επιλέχθηκαν μετά από επαναλαμβανόμενες επισκέψεις στα Λεχαινά κατά τις προηγούμενες χρονιές καθώς και κοντά στις ήδη καταγεγραμμένες φυσικές φωλιές. Για την τοποθέτηση επιλέχθηκαν κατά προτεραιότητα οι βορινές προσόψεις κτιρίων, και οι φωλιές κρεμάστηκαν όσο το δυνατόν ψηλότερα, κοντά σε στέγες, ώστε να προσεγγίσουν τις συνθήκες που επιλέγουν συνήθως τα Κιρκινέζια για να φωλιάσουν.
Η επιτυχία της Δράσης οφείλεται βεβαίως και στο ενδιαφέρον και την καλή διάθεση που επιδεικνύουν οι κάτοικοι των Λεχαινών, οι οποίοι παρακολουθούν τα πουλιά και τις φωλιές προσφέροντας επιπλέον πληροφορίες και διευκολύνοντας τη δουλειά του ΦΔΥΚΣ. Ο Φορέας Διαχείρισης ευχαριστεί θερμά τους κυρίους Λογοθέτη και Παπανδρόπουλο για την προσφορά έξι φωλιών, το Δήμο Ανδραβίδας Κυλλήνης και τη ΔΕΗ, για την τοποθέτηση των τεχνητών φωλιών, καθώς και όλους τους κατοίκους των Λεχαινών για την θερμή υποστήριξη και την καλή συνεργασία.
Ευελπιστούμε στην συνέχιση της Δράσης και το 2017, με την τοποθέτηση νέων φωλιών για να στεγάσουν τους φετινούς νεοσσούς που θα επιστρέψουν στα Λεχαινά την ερχόμενη Άνοιξη για να γεννήσουν!
Το Κιρκινεζι
Το Κιρκινέζι (Falco naumanni) είναι ένα μικρόσωμο μεταναστευτικό γεράκι. Προστατεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 79/409/ΕΕ για τα άγρια πουλιά, και χαρακτηρίζεται ως «Τρωτό» σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο για τα Ζώα της Ελλάδας. Τα πουλιά αυτά ζουν σε ομάδες και σχηματίζουν αποικίες που μπορεί να αποτελούνται ακόμα και από δεκάδες ζευγάρια. Φτιάχνουν τις φωλιές τους στις στέγες παλιών σπιτιών και σε τρύπες πέτρινων τοίχων, κυρίως μέσα σε χωριά και πόλεις που βρίσκονται κοντά σε καλλιεργούμενες εκτάσεις. Τα Κιρκινέζια τρέφονται με έντομα, όπως ακρίδες και γρύλλους. Γι΄αυτό και θεωρούνται ιδιαίτερα ωφέλιμα για τη γεωργία.
Τα κιρκινέζια στην Ελλάδα έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ο κύριος πληθυσμός τους έχει απομείνει στα χωριά του Θεσσαλικού κάμπου και στη Μακεδονία. Σε όλη την Πελοπόννησο πιθανότατα υπάρχει ένας μοναδικός μικρός πληθυσμός που φωλιάζει μέσα στην πόλη των Λεχαινών, ακριβώς στα όρια του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου – Στροφυλιάς.
