22 Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας
Βιοποικιλότητα, είναι η ίδια η ζωή, που την πληθώρα και την πολυμορφία της όλοι μας έχουμε την υποχρέωση να διαφυλάξουμε και να κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές. Όσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία των οργανισμών στον πλανήτη, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να προστατεύσουμε την ίδια τη ζωή.
Γιατί απειλείται η Βιοποικιλότητα
Η απώλεια της βιοποικιλότητας που παρατηρείται σήμερα στον πλανήτη, οφείλεται στο ότι ο εντατικός ρυθμός εκμετάλλευσης της φύσης από τον άνθρωπο δεν συμβαδίζει με το ρυθμό εξέλιξης και ισορροπίας της φύσης.
Βασικές αιτίες που απειλούν τη βιοποικιλότητα είναι:
- Η καταστροφή και η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων (δάση, υγρότοποι, θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα, κ.λπ.).
- Η ρύπανση του περιβάλλοντος (η ρύπανση του αέρα, του νερού, του εδάφους όπως και των οργανισμών από φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα).
- Η ερημοποίηση των εδαφών.
- Η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων (τα συστήματα εντατικής γεωργικής παραγωγής, η ανεξέλεγκτη δόμηση, οι παράνομες εξορύξεις η λαθροθηρία κ.λπ..
- Η εξάπλωση ξενικών ειδών.
- Η κλιματική αλλαγή.
Προστασία της βιοποικιλότητας στον κόσμο
Το 2010 ανακηρύχθηκε από τον ΟΗΕ Διεθνές Έτος Βιοποικιλότητας, με σκοπό να επανα-προσανατολίσει την παγκόσμια κοινότητα προς την διαφύλαξη του πλούτου της ζωής – της βιοποικιλότητας – στο σύνολο του πλανήτη.
Δυστυχώς, ο στόχος που είχε τεθεί από την Ευρώπη για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2010 δεν επιτεύχθηκε. Για το λόγο αυτό, στη συνάντηση των Ευρωπαίων Υπουργών Περιβάλλοντος, που έγινε τον Μάρτιο 2010 στις Βρυξέλλες, συμφωνήθηκε μια μεγάλη κοινή προσπάθεια για την ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων, με παράλληλη προώθηση της αποκατάστασής της σε διεθνές επίπεδο ως το 2020.
Η Ελλάδα αγωνίζεται για την προστασία της βιοποικιλότητας
Η Ελλάδα είναι χώρα προικισμένη με ιδιαίτερη βιολογική κληρονομιά. Διαθέτει ένα δίκτυο από 239 περιοχές Natura, οι οποίες καταλαμβάνουν πλέον του 21% της χερσαίας και του 5% της θαλάσσιας έκτασής της. Πολλές από αυτές είναι ήδη προστατευόμενες από την ελληνική νομοθεσία και άλλες από διεθνείς συνθήκες, όπως αυτή του Ραμσάρ.
Το νέο «Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας» δείχνει τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την ολοκληρωμένη προστασία των ειδών και των οικοσυστημάτων τους. Η σημασία της βιοποικιλότητας πρέπει να ενσωματωθεί σε κάθε έργο και δραστηριότητα που πραγματοποιείται στη χώρα μας και να αποτελέσει μέρος της καθημερινής μας κουλτούρας και πρακτικής.
Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έχουν ήδη συγκροτηθεί και λειτουργούν δύο ομάδες εργασίας για την επεξεργασία και ολοκλήρωση της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου Δράσης για τη Βιοποικιλότητα, όπως και για τη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα. Τόσο το νέο θεσμικό πλαίσιο, μετά την ψήφισή του από τη Βουλή, όσο και η νέα Στρατηγική θα αποτελέσουν τα βασικά εργαλεία της χώρας μας για την αποτελεσματική προστασία της πανίδας, της χλωρίδας και των οικοτόπων της.
Βασικές κατευθύνσεις της Στρατηγικής και του νέου θεσμικού πλαισίου αποτελούν:
- Η αναγνώριση των υπηρεσιών που προσφέρουν τα οικοσυστήματα: παραγωγικές (παραγωγή τροφίμων, καυσίμων ινών και φαρμάκων), ρυθμιστικές της ποιότητας και ποσότητας των νερών, του αέρα και του κλίματος, προστατευτικές του εδάφους και του κύκλου θρεπτικών στοιχείων και πολιτιστικές, όπως οικοτουρισμός και περιβαλλοντική εκπαίδευση.
- Η ενσωμάτωση και εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου για την προστασία της βιοποικιλότητας.
- Η ενίσχυση των προστατευόμενων περιοχών, με ένα σαφές καθεστώς διαχείρισης των περιοχών του δικτύου Natura 2000, όπου θα προβλέπονται ρυθμίσεις για την προστασία ευαίσθητων οικοσυστημάτων, όπως οι μικροί υγρότοποι, καθώς και των ενδημικών ειδών.
- Η απόκτηση της απαραίτητης γνώσης για την κατάσταση των ειδών και οικοσυστημάτων, ως κύριο εργαλείο για την αποτελεσματική διαχείριση και προστασία της βιοποικιλότητας.
- Η αντιμετώπιση της απειλής εξάπλωσης ξενικών ειδών.
- Ο περιορισμός της ανεξέλεγκτης δόμησης για την προστασία του φυσικού χώρου, μέσω της αναθεώρησης ξεπερασμένων νομικών διατάξεων και της θεσμοθέτησης μηχανισμών ελέγχου για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού εγκλήματος.
- Η ενσωμάτωση της συνιστώσας της διατήρησης της βιοποικιλότητας σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού και στις τομεακές και αναπτυξιακές πολιτικές της χώρας.
Πηγή: ΥΠΕΚΑ