Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας, που τιμάται κάθε χρόνο στις 22 Μαΐου, ο Φορέας Διαχείρισης παρουσιάζει κάποιες καταγραφές από το πρόγραμμα παρακολούθησης πανίδας και χλωρίδας στην περιοχή αρμοδιότητας του. Συγκεκριμένα, τα τελευταία έτη παρατηρήθηκαν τα παρακάτω:
1. Ορνιθοπανίδα
Στον κατάλογο ειδών ορνιθοπανίδας του Εθνικού Πάρκου προστέθηκαν συνολικά 47 είδη. Ο κατάλογος ειδών αρχικά περιλάμβανε συνολικά 296 είδη, ενώ πλέον περιλαμβάνει 343 είδη. Επιπλέον, για ορισμένα είδη άλλαξε το καθεστώς παρουσίας τους στο ΕΠΚΒ. Από τα νέα είδη που παρατηρήθηκαν στο Εθνικό Πάρκο ενδιαφέρον παρουσιάζουν: τα νέα είδη Falco cherrug (Στεπογέρακο), Asio flammeus (Βαλτόμπουφος), Tetrax tetrax (Χαμωτίδα) και οι μεγάλοι αριθμοί υδρόβιων ειδών που παρατηρήθηκαν στην παράκτια ζώνη της Κορώνειας τον χειμώνα, το είδος Anser erythropus (Νανόχηνα) που ξαναπαρατηρήθηκε στην Κορώνεια μετά από 90 χρόνια, το Luscinia svecica (Γαλαζολαίμης), νέο είδος για το Εθνικό Πάρκο, που δακτυλιώθηκε στην Απολλωνία τον Σεπτέμβριο 2013.
Επιπλέον, παρατηρήθηκαν συνολικά 26 είδη αρπακτικών από τα οποία 4 είναι νέα είδη για το Εθνικό Πάρκο, Falco cherrug (Στεπογέρακο), Asio flammeus (Βαλτόμπουφος), Falco eleonorae (Μαυροπετρίτης) και Circus macrourus (Στεπόκιρκος) και άλλα 11 αναπαράγονται στην περιοχή. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παρατηρήσεις νεαρών και υπενήλικων ατόμων του είδους Aquila heliaca (Βασιλαετός) τόσο στα δυτικά όρια του Εθνικού Πάρκου (περιοχή Δρυμού – Πικρολίμνης), όσο και στα βορειοανατολικά όρια του Πάρκου (περιοχή Μαυρούδας).
2. Θηλαστικά
Από την παρακολούθηση θηλαστικών στην περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα Διαχείρισης επιβεβαιώθηκε η παρουσία 29 ειδών που ανήκουν στα παραρτήματα ΙΙ, IV, V της οδηγίας 92/43. Από τα 29 αυτά είδη τα 6 είναι μεγάλα θηλαστικά ενώ τα υπόλοιπα 23 ανήκουν στα χειρόπτερα.
Ο συνολικός πληθυσμός του είδους Canis lupus (λύκος) στην περιοχή δεν αναμένεται να ξεπερνά τις 16 αγέλες. Το είδος Felis silvestris (αγριόγατα) εντοπίστηκε σε πολλά σημεία της περιοχής αρμοδιότητας του Φ.Δ. Τέλος, το είδος Lutra lutra (βίδρα) ήταν παρόν σχεδόν σε κάθε κατάλληλο διαθέσιμο βιότοπο, στο 80% των σταθμών που επιθεωρήθηκαν.
3. Αμφίβια – Ερπετά
Συνολικά καταγράφηκαν 32 είδη (10 είδη αμφιβίων και 22 είδη ερπετών). Δεν εντοπίστηκαν 11 είδη από τον αρχικό κατάλογο. Τα 6 από αυτά δεν εντοπίζονται στην περιοχή διότι είναι εκτός ζώνης εξάπλωσης ή σε άλλες υψομετρικές ζώνες. Τα υπόλοιπα 5 είδη είναι πιθανόν να καταγραφούν, καθώς υπάρχουν κατάλληλα ενδιαιτήματα.
4. Ασπόνδυλα
Η τελευταία έκθεση εφαρμογής της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του 2006 συμπεριέλαβε στη λίστα των προστατευόμενων ειδών ασπονδύλων τρία είδη. Ένας είδος λιβελούλας το Lindenia tetraphylla, ένα είδος πεταλούδας το Lycaena dispar, και ένα είδος δίθυρου το Unio crassus. Από τα τρία είδη, επιβεβαιώθηκε μέχρι στιγμής, μόνον η παρουσία του είδους Lindenia tetrphylla. Για τα υπόλοιπα είδη της Οδηγίας συνεχίζονται οι προσπάθειες εντοπισμού τους.
5. Οικότοποι
Στην μέχρι τώρα πορεία της μελέτης επιβεβαιώθηκε ότι πράγματι δεν υπάρχουν οι τύποι 2120 (Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammphila arenia) και 3130 (Ολιγοτροφικά ύδατα με μεσο-ευρωπαικές και περιαλπικές περιοχές με αμφίβια βλάστηση litorella ή Isoetea ή ετήσια βλάστηση σε εκτεθημένα αναχώματα). Επιπλέον δεν επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη των τύπων 1210 (Μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και αμπώτιδας) και 2110 (Υποτυπώδες κινούμενες θίνες). Οι αναδασώσεις, δηλ. οι τύποι 92D0 (Θερμο-Μεσογειακές παραποτάμιες στοές) και 924A (Θερμόφιλα δρυοδάση της Αν. Μεσογείου και τα της Βαλκανικής) έχουν επεκταθεί, ενώ οι εκτάσεις του τύπου 3290 (Ποταμοί της Μεσογείου με περιοδική ροή) έχουν μειωθεί. Τέλος έχει αλλοιωθεί η δομή στους τύπους 6420 (Μεσογειακοί λειμώνες υψηλών χόρτων και βούρλων), 72Α0 (Καλαμώνες) και 92Α0 (Δάση – στοές με salix alba και populous alba) σε εκτάσεις νότια της λίμνης Βόλβης.
6. Xλωρίδα
Οι σημαντικότερες καταγραφές χλωρίδας έιναι οι εξής: Centaurea immanuelis-loewii, εύρεση μεγάλου πληθυσμού στο όρος Βερτίσκος, ο οποίος δεν βρέθηκε να αναφέρεται στη μέχρι στιγμής γνωστή βιβλιογραφία. Mentha suaveolens, βρέθηκαν αρκετά μεγάλοι πληθυσμοί, γύρω από τη Βόλβη, κυρίως σε περιοδικά κατακλιζόμενες εκτάσεις. Salvinia natans, έχουν βρεθεί πολύ μικροί πληθυσμοί και συγκεκριμένα σε μια μόνο θέση στη λίμνη Βόλβη όπου τον Σεπτέμβριο του 2012 καταμετρήθηκαν περίπου 20 άτομα και τον ίδιο μήνα του 2013 μόνο ένα άτομο. Trapa natans, η τελευταία επιβεβαιωμένη εμφάνιση ήταν το 1986 στη λίμνη Βόλβη, ενώ πληροφορίες από άτομα που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, οδηγούν στο συμπέρασμα πως δεν έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια.
7. Ιχθυοπανίδα
Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτεπιστασίας του Φ.Δ. πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες ιχθυοπανίδας σε όλα τα ρέματα της περιοχής αρμοδιότητας του Φ.Δ. τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο του 2012 και τον Απρίλιο του 2013. Συνολικά βρέθηκαν 16 είδη ιχθυοπανίδας από τα οποία τα 4 αναφέρονται στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ (Cobitis strumicae, Alburnus sp Volvi, Alburnus voviticus, Bardus strumicae, Rhodeus amarus).
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Βιοποικιλότητας οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι η ποικιλία των ζωικών και φυτικών ειδών είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
