Την προηγούμενη εβδομάδα εκβράστηκε στην παραλία του Αι Γιάννη Αβδήρων νεαρή Φώκαινα (Phocoena phocoena) μήκους περίπου 80 cm. Τη Φώκαινα πρωτοαντίκρισαν συγκλονισμένοι δύο χειμερινοί κολυμβητές καθώς το ζώο ήταν τραυματισμένο από ανθρώπινο χέρι, με διαμπερές τραύμα από σφαίρα ή αιχμηρό αντικείμενο.
Το σπάνιο αυτό κητώδες που μοιάζει με δελφίνι, αποτελεί το μοναδικό είδος Φώκαινας στη Μεσόγειο και συγκεκριμένα η πρώτη του περιγραφή έγινε από τον Αριστοτέλη, ο οποίος αναφέρει: «….ομοίως δέ τω δελφίνι καί η φώκαινα καί γάρ εστιν δελφίνι μικρώ, γίγνεται δ’εν τω Πόντω. διαφέρει δε φώκαινα δελφίνος. έστι γάρ τό μέγεθος έλαττον, ευρύτερον δ’εκ του νώτου. καί τό χρώμα έχει κυανούν. πολλοί δέ δελφίνων τι γένος είναί φασι τήν φώκαιναν. αναπνεί δέ πάντα όσα έχει φυσητήρα, καί δέχεται τόν αέρα. πνεύμονα γάρ έχουσιν. καί ό γε δελφίς ώπται, όταν καθεύδη, υπερέχων τό ρύγχος, καί ρέγχει καθεύδων. έχει δ’ ο δελφίς καί η φώκαινα γάλα, καί θηλάζονται. καί εισδέχονται τά τέκνα μικρά όντα. τήν δ’ αύξησιν τά τέκνα τών δελφίνων ποιούνται ταχείαν. εν έτεσι γάρ δέκα μέγεθος λαμβάνουσι τέλεον. κύει δέ δέκα μήνας. τίκτει δ’ ο δελφίς εν τώ θέρει, εν άλλη δ’ώρα ουδεμιά. συμβαίνει δέ καί αφανίζεσθαι αυτόν υπό κύνα περί τριάκονθ΄ ημέρας….» (Αριστοτέλης,«Περί Ζώων Ιστορίαι» 566β: 8-26). Στην περιγραφή αυτή άλλωστε οφείλει και το επιστημονικό του όνομα Phocoena phocoena και γι’ αυτό αναφέρεται και ως Φώκαινα του Αριστοτέλη.
Το είδος αυτό, που είναι ένα από τα έξι είδη Φώκαινας στο κόσμο, συναντάται στη περιοχή της Μεσογείου μόνο στη Μαύρη Θάλασσα και το Βόρειο Αιγαίο. Μοιάζει με δελφίνι, όμως έχει κοντό ρύγχος και είναι μαύρο στη ράχη, γρι στα πλευρά και λευκό στην κοιλιά. Το πτερύγιο του είναι τριγωνικό. Είναι ένα από τα μικρότερα κητώδη με μήκος έως τα 1,30 μέτρα και βάρος μέχρι 50 κιλά. Οι Φώκαινες του Αριστοτέλη ζουν έως 24 χρόνια και καταδύονται σε βάθος μέχρι 40 μέτρα. Ζουν σε ομάδες των δύο έως δέκα ατόμων. Η κυνηγετική τους συμπεριφορά παρόλα αυτά δεν είναι ιδιαίτερα συνεργατική. Είναι από τα λιγότερο μελετημένα κητώδη και διερευνάται αν τα άτομα που εντοπίζονται στο Βόρειο Αιγαίο ανήκουν στο πληθυσμό της Μαύρης Θάλασσας που μετακινείται κάποιες φορές στην περιοχή ή αποτελούν ξεχωριστό πληθυσμό.
Το είδος δεν περιλαμβάνεται στη διεθνή Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών. Στην Ελλάδα όμως φαίνεται να κινδυνεύει εξαιρετικά από δίχτυα της μη επιλεκτικής αλιείας, αλλά και από ασυνείδητους που θεωρούν ότι τους βλάπτει, αν και δεν υπάρχουν πληροφορίες ότι τρέφεται από δίχτυα ψαράδων όπως κάποια δελφίνια. Αν ποτέ γίνει αντιληπτός εκβρασμός δελφινιού ή άλλου κητώδους είναι υποχρέωση όλων μας να ειδοποιούμε τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης ή/και άλλες αρμόδιες υπηρεσίες.
